Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είναι ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για δημιουργικές δράσεις στο Νηπιαγωγείο. Προσφέρεται για ιστορικές διερευνήσεις, προσεγγίσεις μύθων μέσα από αφήγηση ή θεατρικό παιχνίδι, ανακάλυψη και αξιοποίηση της ομορφιάς της αρχαίας ελληνικής τέχνης, παρακολούθηση της εξέλιξης της γραφής και πάρα πολλά ακόμη που μπορούν να συνδεθούν με το σήμερα και να τροφοδοτήσουν προεκτάσεις.
Εδώ σας παρουσιάζουμε το πολιτιστικό πρόγραμμα που αναπτύχθηκε στο 29ο Ν/Γ Πειραιά, τη σχολική χρονιά 2014-2015, με τίτλο " Κάθε Έκθεμα, μία Ιστορία" στο οποίο ενεπλάκη και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ:
- Να έρθουν τα νήπια σε επαφή με την αρχαία ελληνική τέχνη και γενικότερα τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, ανακαλύπτοντας τα χαρακτηριστικά του.
- Να γνωρίσουν το επάγγελμα του αρχαιολόγου, εμπλεκόμενα τα ίδια στη δράση μιας εικονικής ανασκαφής.
- Να γνωρίσουν την αρχαία ελληνική μυθολογία και στην συνέχεια να διακρίνουν, αλλά και να συνδέσουν τους μύθους με τις αναπαραστάσεις των αγγείων και των χάλκινων αγαλμάτων του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά.
- Να παρατηρήσουν την αρχαία ελληνική γραφή, όπως αυτή αποτυπώνεται στις επιτύμβιες στήλες του μουσείου και να την συγκρίνουν με την σύγχρονη ελληνική γραφή.
- Να ανακαλύψουν την ιστορική συνέχεια των καθημερινών αντικειμένων χρήσης του "χτες" με του "σήμερα".
- Να παρατηρήσουν αρχαία έργα τέχνης (π.χ. τοιχογραφίες ) και στη συνέχεια να παρουσιάσουν τα στοιχεία εκείνα που τα εντυπωσίασαν, να υποθέσουν το νόημα αλλά και το περιεχόμενο των απεικονήσεων πάνω στα διάφορα ευρήματα, να υποστηρίξουν τις υποθέσεις τους και να επικοινωνήσουν ελεύθερα. Όλες αυτές οι διαδικασίες σκέψης αναπτύσσουν τόσο την στοχαστική τους διάθεση όσο και τις νοητικές διεργασίες της ανάλυσης και της σύνθεσης.
- Να εμπνευστούν από τα αρχαία ελληνικά έργα τέχνης για να δημιουργήσουν δικά τους.
- Να μάθουν να συνεργάζονται αρμονικά σε μικρότερες ομάδες.
- Να επικοινωνήσουν τη σκέψη τους ελεύθερα, τηρώντας τους κανόνες της καλής συζήτησης ( ακούω προσεκτικά, περιμένω τη σειρά μου, δε διακόπτω τον συνομιλητή μου).
- Να αλληλεπιδράσουν προκειμένου να καταλήξουν σε κοινά συμπεράσματα στα πλαίσια ομαδοσυνεργατικών διαδικασιών.
- Να διοργανώσουν μία συνέντευξη με την αρχαιολόγο του μουσείου.
- Να υιοθετήσουν ευγενική στάση και συμπεριφορά στην επαφή και στην συνεργασία τους με τους συμμαθητές τους.
- Να βιώσουν τη χαρά της ανακάλυψης ενός χαμένου πολιτισμού.
- Να δραματοποιήσουν αρχαίους ελληνικούς μύθους.
- Να αποκτήσουν δεξιότητες στον χειρισμό των εργαλείων μιας ανασκαφής, καθώς και να εξοικειωθούν με τους λεπτούς χειρισμούς της συναρμολόγησης αντικειμένων και συγκόλησής τους.
- Να σειροθετήσουν και να ομαδοποιήσουν αντικείμενα βάσει ένα κοινό γνώρισμα.
- Να αποκτήσουν την ικανότητα ανεύρεσης πληροφοριών μέσα από έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό.
- Να αναπτύξουν τον προφορικό τους λόγο, επικοινωνώντας και διατυπώνοντας την άποψη και τις ιδέες τους.
- Να μετασχηματίσουν τις πληροφορίες σε γνώση.
Ενδεικτικά παραθέτουμε κάποιες από τις δράσεις που υπηρέτησαν τους παραπάνω στόχους, όπως παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα του σχολείου:
Η σύνθεση, τους ανήκει αποκλειστικά. Ο ρόλος της δασκάλας; Μόνο συντονιστικός!
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΠΥΓΜΑΛΙΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ.
Ο μύθος του Πυγμαλίωνα και της Αφροδίτης έγινε η αφορμή για να επιχειρήσουμε την ανάδυση της σκέψης των παιδιών σε επίπεδα ορατά και αποτυπώσιμα! Η φωτογραφία που ακολουθεί είναι το αποτέλεσμα μιας "ρουτίνας σκέψης" με τίτλο "Διάλεξε χρώμα, διάλεξε σύμβολο, διάλεξε εικόνα". Οι ρουτίνες σκέψης - συνήθως δομούνται σε τρία στάδια - αποσκοπούν τόσο στο να δραστηριοποιηθεί όσο και να αποκαλυφθεί η σκέψη των παιδιών. Η συγκεκριμένη ρουτίνα έβαλε τα παιδιά στην διαδικασία να κατανοήσουν την δύσκολη νοητική έννοια του "συμβόλου". Η δε αποτύπωση της σκέψης τους είναι άκρως απαραίτητη, προκειμένου να παρακολουθούν και τα ίδια τη σκέψη τους.
ΟΙ ΠΥΓΜΑΧΟΙ
Ένας από τους στόχους μας ήταν να κατανοήσουν τα παιδιά πώς ένα έργο τέχνης μπορεί να γίνει έμπνευση για την παραγωγή ενός δικού τους έργου. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήσαμε την τοιχογραφία της Θήρας με τίτλο "Πυγμάχοι".
Τα παιδιά παρακινήθηκαν, αρχικά, να παρατηρήσουν την τοιχογραφία και στην συνέχεια να πουν τι βλέπουν. Σε δεύτερο στάδιο τους τέθηκε το ερώτημα: «Αν αυτό το έργο τέχνης είναι η αρχή μιας ιστορίας, τι πιστεύετε ότι έγινε μετά;» Η ιστορία που συνέθεσαν είναι η ακόλουθη:
« Μια φορά κι έναν καιρό ήταν δύο μποξέρ, που πήγαν στο στάδιο να παίξουν μποξ. Νίκησε αυτός με την μαύρη ζώνη. Μετά αυτός που νίκησε πήρε το κύπελο και ο χαμένος πήρε ένα μετάλλιο. Τα βραβεία τα πήγαν σπίτι τους. Μετά μαγείρεψαν για να φάνε και όταν ετοιμάστηκε το φαγητό, που ήταν μακαρόνια με κιμά και σαλάτα, το έφαγαν όλο γιατί είναι μποξέρ και πρέπει να είναι δυνατοί. Μετά έφεραν μία τούρτα για να φάνε και γλυκό. Και ζήσανε αυτοί καλά και μεις καλύτερα.»
Στην συνέχεια τα παιδιά χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, που η κάθε μία ανέλαβε να ζωγραφίσει μία σκηνή της ιστορίας. Οι ζωγραφιές εισήχθηκαν στον υπολογιστή, με απώτερο σκοπό την δημιουργία ενός ψηφιακού κόμικ. Τα μπαλονάκια της σκέψης συμπληρώθηκαν με ιδέες των παιδιών και το τελικό αποτέλεσμα, είναι το παρακάτω:
ΓΩΝΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
Η επίσκεψη στο Αρχαιολογικό μουσείο του Πειραιά έγινε κίνητρο για την δημιουργία μίας δικής μας γωνιάς Μουσείου. Τα παιδιά είχαν απίστευτες ιδέες σχετικά με τον εμπλουτισμό της γωνιάς. Να μερικές από αυτές:
-Να κόψουμε φωτογραφίες με αγάλματα και να τις κολλήσουμε.
-Να φέρουμε δικά μας αγάλματα ( εννοούν από το σπίτι )
-Να φτιάξουμε δικά μας αγάλματα.
- Να φτιάξουμε ένα φυλλάδιο με πληροφορίες για το μουσείο.
-Να φτιάξουμε ένα μεγάλο άγαλμα από χαρτί.
-Να γράψουμε μία ταμπέλα που να λέει «Μην αγγίζετε»!
 |
| Γωνιά Μουσείου |
Η γωνιά μας συνεχίζει και εμπλουτίζεται παράλληλα με τα υποθέματα που επεξεργαζόμαστε. Έτσι ... η προσέγγιση των αγγείων έδωσε την ευκαιρία στα παιδιά να δημιουργήσουν τους δικούς τους αμφορείς και κάνθαρους.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ!
Ακολουθεί το βίντεο από την ανασκαφή, το οποίο δημιουργήθηκε από την αρχαιολόγο κ. Εύη Πίνη που συντόνισε και το πρόγραμμα.
Στις ημέρες, που ακολούθησαν την ανασκαφή, το σχολείο έκανε πρόσκληση σε συντηρητή αρχαιοτήτων, ο οποίος παρουσίασε στα παιδιά με ποιο τρόπο οι ειδικοί ανακαλύπτουν την ηλικία των πετρωμάτων. Ο ανιχνευτής μετάλλων ήταν ένα από τα εργαλεία που τράβηξαν ιδιαίτερα την προσοχή των παιδιών.
ΓΡΑΦΗ
Ανάμεσα στους στόχους, που αρχικά είχαμε θέσει, ήταν και η προσέγγιση της αρχαίας ελληνικής γραφής, προκειμένου τα παιδιά να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της γραφής μέσα στο χρόνο, να κάνουν συγκρίσεις και να κατανοήσουν ότι η σύγχρονη γραφή αποτελεί ιστορική συνέχεια της αρχαίας ελληνικής.
Το ταξίδι των παιδιών ξεκίνησε με την διερεύνηση της Γραμμικής Α και Β, μιας γραφής γεμάτης από σύμβολα και ιδεογράμματα. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες και υποδυόμενα τους αρχαιολόγους, παρακινήθηκαν να παρατηρήσουν τα σύμβολα του δίσκου της Φαιστού. Στις ομάδες τέθηκαν τα ερωτήματα « Τι βλέπετε εδώ; Αν υποθέσουμε ότι αυτά τα σύμβολα είναι γράμματα εκείνης της εποχής, τι θα μπορούσε να γράφει ο δίσκος;» Οι ομάδες συνέθεσαν ιστορίες που τις παρουσίασαν στην ολομέλεια.
Ακολούθησε η διερεύνηση της Γραμμικής Β. Στα παιδιά δόθηκε αντίγραφο με τα σύμβολα και τα ιδεογράμματα της Γραμμικής Β και τους εξηγήθηκε ότι κάθε σύμβολο αντιπροσώπευε μία συλλαβή και όχι έναν ήχο. Ανασυνθέσαμε στην ολομέλεια λέξεις όπως «σπαθί», «κόρη», «βασιλιάς» και στην συνέχεια τα νήπια ενθαρρύνθηκαν να επιλέξουν κάποια από αυτές για να την αντιγράψουν, ζωγραφίζοντας το αντικείμενο της σημασίας της λέξης.
Μέσα από την επιγραφή που βρέθηκε στον τάφο της Φρασίκλειας, τα παιδιά διερεύνησαν την Αττική γραφή του 6ου αι. Ζητήθηκε από τα παιδιά να κυκλώσουν τα γράμματα που αναγνώρισαν ότι χρησιμοποιούμε και σήμερα και στην συνέχεια κλήθηκαν να εντοπίσουν το όνομα της Φρασίκλειας πάνω στην επιγραφή. Σημαντική ήταν η διαπίστωση ότι οι αρχαίοι Έλληνες έγραφαν με Κεφαλαία γράμματα. Τέλος ήταν πολύ διασκεδαστικό για τα παιδιά η προσπάθειά να γράψουν το όνομά τους, χρησιμοποιώντας το αρχαίο ελληνικό αλφάβητο.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
"Κάθε έκθεμα μία Ιστορία": Ένα πολιτιστικό πρόγραμμα από το 29ο Ν/Γ Πειραιά.
4/
5
Oleh
Rena Valma
